De landelijke netbeheerder TenneT en de regionale netbeheerders Stedin, Liander en Enexis hebben per eind februari samen 34 GW aan batterijprojecten in beeld. Dit is een groei van 77% in vergelijking met de stand van zaken begin oktober 2022.
Update
In de laatste week van februari dit jaar hebben TenneT, Stedin, Liander en Enexis weer inzicht gegeven in de bij hen bekende pijplijn aan batterijprojecten. Eerder deden zij dit al begin oktober 2022.
Dit keer zijn ook de kleinere regionale netbeheerders Coteq, Rendo en Westland Infra gevraagd inzicht in hun pijplijn aan batterijprojecten te geven.
Coteq kreeg dit op korte termijn niet voor elkaar maar heeft toegezegd voor een volgende update wel aan te kunnen leveren. Rendo heeft aangegeven hier vooralsnog niet over te kunnen rapporteren. Westland Infra heeft helaas helemaal niet gereageerd.
Onderstaande grafiek toont daarom de ontwikkeling van de pijplijn aan batterijprojecten bij de vier grote netbeheerders, Enexis, Liander, Stedin en TenneT.
De grafiek laat enorme groeicijfers zien: Stedin heeft een groei van 30%, Liander een groei van 120%, Enexis 108% en TenneT 75%. In totaliteit is de pijplijn aan batterijprojecten in vijf maanden tijd gegroeid van 19,2 GW naar 34 GW, een relatieve groei van 77%.
Inzicht
Om meer inzicht te krijgen in de fases waarin projecten zitten in de pijplijn, is de netbeheerders gevraagd de volgende indeling te hanteren:
Informatie aanvraag
Verkennend gesprek
Kostenbegroting opgevraagd
Offerte opgevraagd
Offerte getekend
Werkzaamheden gestart
Project opgeleverd en in werking
TenneT is de enige die deze indeling heeft gehanteerd. De verdeling van de pijplijn bij TenneT is weergegeven in onderstaande grafiek.
Er is door TenneT niet aangegeven hoeveel GW in welke fase van de pijplijn zit. Wel is bekend dat de aangevraagde transportvermogen variëren tussen de 70 en 500 MW. Bij de vier afgegeven offertes variëren de aangevraagde vermogens van 120 MW tot 250 MW.
Meer informatie vanuit TenneT over batterijen vind je hier.
Stedin hanteert zelf een andere indeling. Deze is hieronder weergegeven. Het betreft hier enkel aanvragen voor batterijen met een vermogen vanaf 1 MW. Aanvragen onder 1 MW zijn hierin dus niet meegenomen. Met alle partijen in deze pijplijn heeft Stedin ook al gesprekken gevoerd over de projecten.
Wat opvalt in de verdeling van Stedin, is dat in ieder geval 46% om batterijprojecten gaat waarvoor een nieuwe aansluiting wordt aangevraagd. Het ligt voor de hand dat deze batterijen ingezet worden voor balanceringsdiensten.
In ieder geval 30% van de aanvragen gaat om bestaande aansluitingen. In dit geval is de kans groot dat het juist om congestievraagstukken gaat. De kans is echter ook aanwezig dat dit (ook) om balanceringsdiensten gaat.
Stedin heeft ook nog aanvullende informatie aangeleverd:
Stedin heeft 80 lopende aanvragen van in totaal 31 partijen;
De top 5 aanvragers is verantwoordelijk voor 64% van het aangevraagde vermogen; en
6 aanvragen hebben een aanbod gehad voor aanvullende voorwaarden waarbij Stedin met sommige hiervan dichtbij overeenstemming is. In totaal gaat het hier om 122 MW.
De aanvullende voorwaarden worden vastgelegd in een capaciteitssturingscontract CSC. Dit contract is aanvullend op de standaard ATO. In de CSC – die gebaseerd is op de sector CBC – worden afspraken over beperkingen en actieve inzet van een batterij vastgelegd. Omdat de component ‘actieve inzet’ nog niet volledig is uitontwikkeld, maakt Stedin vooralsnog alleen beperkende afspraken met batterij-klanten.
Enexis heeft aangegeven 150 projecten op de wachtlijst te hebben staan met een totaal aangevraagd vermogen van 2,5 GW. Enexis levert enkel het vermogen van de aangevraagde offertes aan.
Enexis gaat deze projecten niet volgens de ‘normale’ manier aansluiten, maar met een alternatief contract. Die contractvorm wordt nu verder uitgewerkt en Enexis hoopt die op korte termijn aan te kunnen bieden aan de partijen op de wachtlijst.
Liander heeft 2,2 GW in de pijplijn (alle fases; van quick scan tot offerte). Helaas heeft Liander geen nadere onderbouwing over de verschillende fases aangeleverd.
Wel heeft Liander aangegeven dat op dit moment minder dan 10 MW batterijvermogen is aangemeld met een electricity storage module document (ESMD)-formulier. Hieruit blijkt wel dat het inzichtelijk maken van de batterijmarkt nog in de kinderschoenen staat. Liander is namelijk de netbeheerder in Flevoland. Daar staan de batterijen van Giga Storage, Buffalo en Rhino, die samen al 37 MW vermogen hebben.
Hieronder staat een overzicht van enkele van de grote(re) batterijen die reeds operationeel zijn of binnenkort worden aangesloten.
Op de website van Energy Storage NL vind je ook een overzicht van batterijprojecten.
Ontwikkelaars
Een rondgang langs verschillende ontwikkelaars van batterijprojecten laat het volgende zien.
SemperPower heeft project Star in Zeeland al operationeel en Castor en Pollux worden dit jaar aangesloten op het net. De totale pijplijn van SemperPower bedraagt op dit moment meer dan 1,4 GW aan batterijprojecten.
iwell viert vandaag (8 maart 2023) de officiële oplevering van de Mega Cube Lage Weide (7 MW / 14 MWh). De leverancier van de batterij is Tesla. De multi-market trading wordt uitgevoerd met Eneco. iwell is zelf de eigenaar van het project.
iwell heeft meerdere projecten als Lage Weide in concept- en ontwikkelfase. Zo heeft iWell twee aansluitingen aangevraagd voor batterijprojecten. Eén project met 70 MW vermogen en 140 MWh capaciteit en één project met 80 MW vermogen en 160 MWh capaciteit.
Wanneer beide projecten gerealiseerd worden, is iWell met 157 MW vermogen en 314 MWh capaciteit meteen één van de grootsten in Nederland.
iwell verwacht eind 2023 een sowieso een totaal vermogen van 20 MW met 38 MWh capaciteit operationeel te hebben achter de meter (dus zonder project Lage Weide) in Nederland. Op basis van hun huidige salesfunnel kan dit volume zelfs nog verdubbelen.
De grotere projecten worden voornamelijk gerealiseerd in Noord-Brabant, Gelderland, Overijssel, Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht.
Met hun jarenlange ervaring en vooruitstrevende aanpak integreert Scholt op revolutionaire wijze energieopslag, hernieuwbare assets en flexibele bedrijfsprocessen in de energiehandel.
Door geavanceerde prognose- optimalisatie- en AI gedreven handelstechnieken toe te passen zijn zij in staat om inkomsten op elektriciteits- en balanceringsmarkten te maximaliseren en risico’s te verminderen. Een one-stop shop voor iedereen die een bijdrage wil leveren aan het leveren van flexibel vermogen aan het elektriciteitsnetwerk.
In totaal heeft Scholt momenteel een kleine 1.000 MW aan flexibel vermogen onder contract staan waarvan circa 100 MW aan batterij capaciteit. Naar verwachting van Scholt zelf is die 100MW halverwege 2024 volledig operationeel.
Impact markt
In de eerste stand van zaken is uitgebreid ingegaan op de verschillende markten waarop batterijen ingezet kunnen worden.
In deze update worden alleen de FCR-markt kort toegelicht en de ontwikkeling van de verrekenprijzen voor afnemen in onbalans.
Wanneer wordt gekeken naar de biedingen zoals deze op Regelleistung worden gepubliceerd en vervolgens inzoomen op Nederland, ontstaat het volgende beeld.
In twee jaar tijd is het aangeboden vermogen op de FCR-markt verdubbeld van gemiddeld 38 MW voor de dag naar 76 MW voor de dag.
Het aandeel hiervan dat tegen nul of 0,01 euro per MW wordt aangeboden, is gestegen van gemiddeld 6 MW naar gemiddeld 33 MW. Het aandeel FCR-vermogen dat nagenoeg gratis wordt aangeboden, is afgelopen twee jaar opgelopen van bijna 16% naar ruim 43%.
Wanneer de maximaal gerealiseerde opbrengsten (bij 100% acceptatie van de biedingen) van 1 januari tot en met 7 maart in de jaren wordt vergeleken met de opbrengsten in het gehele kalenderjaar, zien we dat 2023 vooralsnog erg slecht scoort.
Een simpele extrapolatie leidt tot een jaaropbrengst bij 100% matching van iets meer dan € 150.000,- per MW.
Wanneer rekening wordt gehouden met seizoenseffecten, dan is de kans groot dat de maximale opbrengst nipt onder de € 200.000,- per MW uitkomt in 2023.
Onderstaande grafiek toont de ontwikkeling van de verrekenprijzen voor afnemen in onbalans. Hierin zien we dat de onbalansprijzen dit jaar gemiddeld fors lager liggen dan vorig jaar maar dat de volatiliteit onverminderd hoog blijft.
Over Stratergy en dit onderzoek
Stratergy is een onafhankelijk adviesbureau dat zich richt op de versnelling van de energietransitie.
Het door Stratergy uitgevoerde onderzoek is in samenwerking met TenneT, Enexis, Liander en Stedin. Het onderzoek is niet gesponsord noch gesubsidieerd en zonder commerciële doelstellingen uitgevoerd.
Het doel van dit onderzoek is inzicht te geven in de ontwikkeling van de pijplijn aan batterijprojecten in Nederland.