We zijn los: de eerst maand van het nieuwe jaar zit er vandaag op. En wat een start van het jaar! De energieprijzen zijn lekker aan het dalen maar de capaciteitsvergoedingen op de balanceringsmarkten doen dat ook. Tegelijkertijd zien we onbalansprijzen én vergoedingen op GOPACS door het dak gaan.
Forwardprijzen en maandsettlements
In vergelijking met de eindstand 2023, is de kolenprijs CAL25 licht gestegen (0,2%) maar ten opzichte van 31 januari 2023 is de kolenprijs met 33% gedaald.
De gasprijs CAL25 is 5,7% gedaald ten opzichte van eind december en zelfs 36,4% gedaald ten opzichte van 31 januari 2023.
De prijs voor emissierechten CAL25 is 20,7%(!) gedaald ten opzichte van eind december en 35,4% ten opzichte van 31 januari 2023.
De prijs voor elektriciteit CAL25 is 16,7% gedaald ten opzichte van eind 2023 en zelfs 40,4% gedaald ten opzichte van 31 januari 2023.
CAL25 staat voor levering van het volume (kolen en emissierechten in tonnen, gas en elektriciteit in MWh) voor het hele jaar 2025.
De ontwikkeling van de forwardprijzen zijn weergegeven in onderstaande grafieken.
De prijzen zitten dus in de lift omlaag en dit is aan meerdere omstandigheden te danken.
Deze maand hadden we bijvoorbeeld heel veel wind(stormen) waardoor minder gas verbruikt wordt om elektriciteit te produceren. En het is (weer) een milde winter. Volgende week worden in Nederland temperatuur boven de 10 graden voorspeld. Daardoor verbruiken we minder gas om de woningen te verwarmen.
In onderstaande grafieken zie je goed hoe ons seizoenspatroon werkt. Vooral gas en elektriciteit laten lage prijzen in de zomermaanden en hogere prijzen in de wintermaanden zien. Het oude badkuipprofiel is weer helemaal terug.
De maandsettlements van de emissieprijzen laten hoopvolle verhogingen zien in de maandprijzen. Opmerkelijk bij de maandsettlements kolen is de verder stijging in de zomermaanden van 2025.
Gasbeeld
Onderstaande grafieken tonen zowel de inhoud van de Nederlandse gasvoorraden (linksboven) als de ontwikkeling van ons gasverbruik per maand (rechtsboven). Daaronder zie de gasprijzen op de grote gasbeurzen uitgedrukt in euro per MWh (linksonder) én de ontwikkeling van de Europese gasprijs TTF versus de ontwikkeling van de Aziatische gasprijs de JKM-marker.
Uurprijzen en onbalans
Kijken we naar de ontwikkeling van de uurprijzen op de day-ahead-markt en de verrekenprijzen onbalans, dan zien we mooie ontwikkelingen.
Voortschrijdend gemiddeld zit de day-ahead-uurprijs op € 78,52 per MWh. Afnemen in onbalans zit voortschrijdend gemiddeld op € 100,07 per MWh en invoeden in onbalans op € 89,55 per MWh. Het relatief grote verschil wordt mede veroorzaakt doordat de verrekenprijzen altijd met twee dagen vertraging online komen. De day-ahead is dus echt tot en met vandaag terwijl de verrekenprijzen onbalans pas tot en met 29 januari gepubliceerd zijn.
We zijn in januari ondanks een hoopvolle start op 1 januari helaas maar met 13 uren met negatieve prijzen geëindigd en met slecht 4 uren gratis elektriciteit (op basis van de groothandelsprijs, dus zonder energiebelasting en opslag energiebedrijf).
Onderstaande afbeelding toont de ontwikkeling van zowel de day-ahead-uurprijzen dit van januari jaar als de ontwikkeling van de gemiddelde verrekenprijzen onbalans.
Balanceringsmarkten
De balanceringsmarkten FCR, aFRR en mFRR staan onder druk, vooral de FCR. Hieronder zie je de ontwikkeling van zowel de capaciteitsvergoedingen als de activeringsvergoedingen.
In januari levert de FCR met 100% matching maar iets meer dan € 8.000,- per MW. Kijken we naar de inkomsten in januari in 2021, 2022 en 2023 en hanteren we de inkomst januari als richtinggevend voor het hele jaar, dan is de FCR verwachting voor 2024 niet best.
Wanneer we de exceptioneel hoge prijs van 2 november 2023 normaliseren, had de FCR in 2023 per MW bij 100% matching circa € 115.000 opgeleverd. Wanneer we hier rekening mee houden en de ontwikkeling lineair doortrekken, gaat de FCR dit jaar bij 100% matching slechts € 40.000 - € 50.000 per MW opleveren.
Ook bij aFRR op- en afregelen zien we grote verschillen ten opzichte van vorig jaar. Vorig jaar januari opregelen leverde per MW circa € 52.000 op, dit jaar slechts circa € 20.000. Afregelen vorig jaar circa € 49.000, dit jaar slechts circa € 9.900.
Alleen noodvermogen opregelen houdt zich met circa € 13.200 dit jaar redelijk stand in vergelijking met vorig jaar circa € 14.000.
Noodvermogen afregelen zit echter ook in dezelfde balanceringsdip als aFRR en FCR: dit jaar slechts circa € 1.700 per MW terwijl dit vorig jaar nog circa € 4.900 per MW was.
Congestie en GOPACS
De congestiekaart van Netbeheer Nederland wordt enkel maar roder en roder. Er komen steeds meer Congestion Service Providers de markt op, waaronder Scandinavische handelshuizen. Een teken aan de wand dat goed geld te verdienen is aan de Nederlandse netproblemen.
Kijken we naar de transacties op het GOPACS-platform (zie onderstaande afbeelding), dan zien we dat er deze maand niet veel volume is verhandeld (252,7 MWh) maar dat de spread op die transacties wel € 1.072,33 per MWh is geweest, bijna 14 keer de gemiddelde uurprijs op de day-ahead-markt deze maand.
Congestie wordt voor veel partijen een steeds interessantere markt. Vorig jaar was de gemiddelde spreadprijs over het hele jaar afgerond € 302,- per MWh. Nu zitten we dus ruim drie keer hoger in januari. Het kan zomaar een heel duur congestiejaar worden.
Marktbeweging: thuisbatterijen
De markt is volop in beweging: we zien deze maand paginagrote advertenties voor batterijen in landelijke dagbladen. We zien veel zonnepanelen- en omvormerverkopers zich op de batterijmarkt storten en Jan en alleman heeft het over het inzetten van kleine batterijen achter de meter op de grote balanceringsmarkten en de passieve onbalans.
Vooropgesteld: daar is veel potentieel maar je moet wel weten wat je doet én je moet je batterijen ook goed aan kunnen sturen. Vorige week hadden we op 24 januari namelijk 33 kwartieren regeltoestand 2, de regeltoestand waarin een BRP ALTIJD geld betaalt voor de onbalans in zijn portfolio. Dat komt overeen met 27% van de tijd. En het bizarre: 9 kwartieren was de onbalansprijs afnemen boven de € 1.800 per MWh en in 3 kwartieren zelfs € 2.499 per MWh. De hoogste onbalansverrekenprijs ooit.
Dus met alle respect: veel geld verdienen op de balanceringsmarkten én passieve onbalans is vooral weggelegd voor de happy few. Degenen die weten hoe de markt echt werkt en hoe hierop te anticiperen en te corrigeren.
コメント